Dünya üzerinde yaşayan insan sayısı arttıkça, buna bağlı olarak sanayide, teknolojide ve bir çok alanda kullanılan hammaddeler çok daha hızlı tükenmeye başlıyor. Yıllardır devam eden doğrusal ekonomi – kullan at düzeni ile maalesef mevcut hammaddeler farklı amaçlarla kullanılmadan, bir kez kullanılarak işlevini tamamlıyor ve çöpe atık olarak gönderiliyor.

Doğrusal ekonomi, bir ürünün ya da hammaddenin bir defa kullanılması ve akabinde çöpe atık olarak gönderilmesidir. Örnek verecek olursak, evinize almış olduğunuz bir çamaşır makinesi kullanım ömrünü tamamladıktan sonra yenisi ile değiştiriliyor ve atık olarak çöpe gidiyor. Bu ürüne artık ne tüketici ne de üretici ihtiyaç duyuyor. Bu nedenle doğrusal ekonomide kaynaklar hiç bir zaman tükenmeyecekmiş gibi kullanılıyor.

Döngüsel ekonomi, üretim süreci boyunca kullanılan hammaddelerin tekrar değerlendirildiği bir düzendir. Döngüsel ekonomide çöpe atmak yerine dönüştürerek yeni kaynaklar elde etmek esas alınır. Döngüsel ekonomide üreticiler yeniden kullanılabilir ürünler tasarlarlar. Örnek verecek olursak, bir lamba üreticisi lamba için kullandığı camı yeniden kullanılacak şekilde üretir ve tüketici lambanın kullanım ömrü bittiğinde çöpe atmayarak lamba üzerinde yer alan camın yeniden üretime dönüşmesi için sisteme dahil olur ve o cam başka bir üründe kullanılarak yeni hammadde ihtiyacını ortadan kaldırır. Benzer şekilde, elektrikli ev aleti üreten firmalar bozulduğunda atılacak şekilde üretmeyerek ve tekrardan tamir edilebilecek şekilde üretim yaptıkları bu ekonomi sisteminde amaç hammaddelerin tekrar tekrar kullanılmasıdır.

Döngüsel ekonomide sorumluluk sadece üreticiler için değil, tüketiciler için de mevcuttur. Tek taraflı bir sorumluluktan ziyade üretici ve tüketicinin beraber hareket ederek başarıya ulaşılabileceği bir ekonomi düzenidir döngüsel ekonomi.

Ayrıca döngüsel ekonominin bir parçası da satın almak yerine kiralama modeline geçilmesidir. Yine örnek verecek olursak, evinize bir mobilya mağazasından dolap aldınız ve bu dolabı kurmanız gerekiyor. Bu durumda şarjlı matkap almak yerine şarjlı matkabı kiralama seçeneğine gitmek döngüsel ekonominin amaçlarından birisidir.

Aslında hayatın birçok noktasında bu değişimi görebiliyoruz. Tekstil firmaları eski kıyafetleri mağazalarında topluyorlar ve tekrardan üretimde kullanıyorlar, yine benzer şekilde beyaz eşya üreticileri eskiyi getir-yeniyi götür kampanyalar yaparak eski ürünleri atık dönüşüm tesislerinde tekrar üretim için kullanılabilecek hale getiriyorlar, bir çok kahve mağazasında artık yeniden dönüştürülebilen bardaklar kullanılıyor.

Döngüsel Ekonomi İş Modelleri

• Döngüsel Tedarik Zinciri: Tamamen yenilenebilir, geri dönüştürülebilir ya da biyobozunur malzemeler tedarik eden şirketler, artan birincil hammadde fiyatlarından etkilenmiyor, rekabette üstünlük sağlıyorlar.
• Geri Kazanım ve Geri Dönüşüm: Eskiden atık olarak kabul edilen her malzemenin farklı kullanımlar için yeniden hayata döndürüldüğü üretim ve tüketim sistemleri yaratılıyor.
• Ürün Ömrünü Uzatma: Onarımlarla, geliştirmelerle, yeniden üretimle ya da yeniden pazarlama ile; kırılan, bozulan, modası geçen ürünlerden olabildiğince uzun süre ekonomik fayda sağlanıyor.
• Paylaşım Platformu: Boşta duran, kullanılmayan büyük-küçük tüm eşyalar, paylaşım platformu modelleri ile kiralanıyor, takas ediliyor; yeni ilişkiler ve iş fırsatları doğuyor.
• Hizmet Olarak Ürün: Tüketiciler ürünler için kullanım temelinde ödeme yapıyor; yani kiralıyor ve iş modelinde köklü bir değişim sağlanıyor.