Yazı yazmaya uzun zamandır ara verdiğimin farkındayım ve aklımın bir kenarında hep yazı içerikleri dolaşıyor ve son zamanlarda “sürdürülebilirlik“, “enerji krizi“,” mesken faturalarındaki artış” gibi konular gündemden düşmüyor. Durum böyle olunca insanın zihninde de hep bu konularla ilgili fikirler dolaşırken kullanıcı alışkanlıklarını temel alan bir yazı yazma fikri ağır bastı ve bu yazıyı sizler için hazırladım. Şimdiden keyifli okumalar dilerim.

Bu yazımda sizlere bir soru sorarak başlamak istiyorum;

Çamaşır Makinesinin bir yıkama çevriminde hangi işlem en çok elektrik tüketir?
A. Ön Yıkama
B. Su Isıtma
C. Ana Yıkama
D. Durulama
E. Sıkma

Peki, bulaşık makinesinde sizce hangi işlem en çok elektrik tüketimine sebebiyet verir?
A. Ön Yıkama
B. Su Isıtma
C. Ana Yıkama
D. Durulama
E. Kurutma

Dayanıklı Tüketim Malzemeleri Sektöründe çalışan birisi olarak hem iş arkadaşlarımda hem de ailemde, çevremde bu soruya yanıt verenlerin hemen hemen yarısı çamaşır makinesi için “Sıkma“, bulaşık makinesi için ise “Ana Yıkama” seçeneklerini cevap olarak verdiler ve bu beni oldukça şaşırtan bir durum oldu. Genel algı, motorun devri yükseldiğinde çok fazla elektrik tükettiği yönündeydi. Bu durum beni, bu yazıyı hazırlamaya teşvik etti ve bugün iki konu hakkında sizleri bilgilendirmek istiyorum. İlki, Çamaşır ve Bulaşık Makinesi Yıkama Çevrimlerindeki Enerji Tüketimi, Diğer konum ise bu cihazların ekonomi programları gerçekten diğer yıkama programlarına göre ekonomik olup olmadığı.

İlk konumuz olan “Çamaşır ve Bulaşık Makinesi Yıkama Çevrimlerindeki Enerji Tüketimi” ile başlayalım. Aşağıdaki grafik, bir çamaşır makinesinde 40 derece yıkama programının enerji tüketim grafiği ve bu grafikte Water Heating, su ısıtmadaki elektrik tüketimini, Spin Cycles ise sıkma işlemindeki elektrik tüketini göstermektedir.

Grafikte görüldüğü üzere en çok elektrik tüketimi su ısıtma için gerçekleşiyor ve bu grafikte seçien program, 40 derece programı, eğer 60 derece ya da 90 derece seçilmiş olsaydı, su ısıtma süresi çok daha fazla sürecek ve çok daha fazla elektrik tüketimi gerçekleşecekti.

Peki durum bulaşık makinesi için nasılmış ona da bakalım; Aşağıdaki grafik bir bulaşık makinesinin 65 derece yıkama programı için elektrik tüketim grafiğidir. Bu grafikte Water Heating, su ısıtmadaki elektrik tüketimini göstermektedir.

Bu grafikte de görüldüğü gibi su ısıtmak bulaşık makinesinin bir yıkama çevriminde toplam tükettiği elektrik miktarının yaklaşık olarak 80-90%’nını oluşturmaktadır. Yani, yukarıdaki soruların doğru cevabı “su ısıtma” olacaktı ve su ısıtma işlemi diğer işlemlerden kat be kat daha fazla elektrik tüketimine sebebiyet vermektedir.

Şimdi ise bahsetmek istediğim konu ise 1959’da Herbert Sinner tarafından basitleştirilmiş bir şekilde bir temizlik işlemi için gerekli olan faktörleri gösteren “Sinner’s Circle“.

Sinner Circle, bir temizlik işlemi için gerekli olan faktörleri ortaya koymuştur ve her biri olmazsa olmazdır. Yani, bir çamaşır yıkanırken ya da bulaşıklar temizlenirken, mekanik aksiyon(el ile yıkanıyorsa insan gücü), su sıcaklığı, kimyasallar ve uygulama süresi adımları mutlaka gereklidir. Eğer, bu faktörlerden birisini azalttığınızda mutlaka diğer faktörlerden birisi ya da birileri mutlaka arttırılmalıdır. Biraz daha zihinlerde canlandırmak gerekirse, elinizde bulaşık yıkadığınızı düşünün ve su sıcaklığını ne kadar arttırırsanız, bulaşıklardaki kirlerin o kadar kolay temizlendiğini görebilirsiniz ve bu durumda mekanik işlem yani bulaşık süngeri ile ovma işlemi süresinin azaldığını göreceksiniz. Tam tersi olmuş olsaydı, yani su sıcaklığını düşürdüğünüzde ise bu sefer ovma işlemi süresini arttırmak durumunda kalacaktınız. Bu faktörler her zaman birbirleriyle belirli oranda olan, birbirlerini etkileyen faktörlerdir. Peki Sinner’s Circle’ın hayatımıza etkisini nedir? Bu soruya Çamaşır ve Bulaşık Makineleri üzerinden yanıt vermek istiyorum.

Az önce de belirttiğim gibi bir bulaşık ve çamaşır makinesinin en çok elektrik sarfiyatı yapan işlemi suyu ısıtmaktı. Peki, su sıcaklığını düşürüğümüzde, ya mekanik aksiyon işlemini ya da süreyi arttırmamız gerekecek. (Kimyasalı yani bulaşık ya da çamaşır detarjanı girdisini sabit tutuyorum bu örneklemde)

Yukarıda 10 programlı bir bulaşık makinesinin program isimlerini, program sürelerini ve elektrik tüketimlerini görmektesiniz. Çevremdeki çoğu kişi, yıkama süresinin kısa olduğu programların daha ekonomik olduğu görüşüne sahip olmasına rağmen aslında gerçekler düşünüldüğü gibi değil. Süper 50 dk programında su sıcaklığı 65 C derece ve programın süresi 50 dk olmasına rağmen bir yıkama işlemi için tükettiği elektrik miktarı 1kWh. Bir de “eko” programını inceleyelim; Program 3 saat 27 dakika sürüyor ve 3 saat 27 dakika süresi sonunda tükettiği elektrik miktarı 0,645kWh.

“Eko” programı, “Süper 50 dk” programına göre 35% elektrik tasarrufu sağlıyor. Bu konuya bir de makro iktisat tarafıyla bakalım, bir ailede haftada 5 defa bulaşık makinesi çalışması durumunda “Süper 50 dk” programı yerine “Eko” programı tercih edilmesi durumunda haftalık tasarruf 1,78kWh, aylık tasarruf 7,7kWh. Türkiye’deki hane sayısı 2022 yılında 26 milyonun üzerindedir ve her 100 evin 86’sında bulaşık makinesi bulunduğu varsayılırsa, aylık ülke tasarrufu 172MWh olacaktır. 172MWh’in 2022 Eylül ayı düşük kademe elektrik fiyatlandırılması karşılığı ise yaklaşık 298.000.000 TL’dir. (Düşük kademe elektrik birim fiyat ücreti 1.73 TL/kWh) Yıllık olarak ise ülke olarak 3,5 Milyar Türk Lirası Tasarruf anlamına gelir ki küçük bir kullanım alışkanlığı değişikliği ile 3,5 Milyar Türk Lirası milli servetimizi ülkemizde tutmuş oluruz.

Çamaşır Makinelerine de hızlıca bakacak olursak, yukarıdaki tabloda da görüleceği gibi, su sıcaklığı 60 C derece yerine 40 C derece seçilmesi durumunda makine 1,290kWh elektrik tüketimi yerine, 0,915kWh elektrik tüketecek ve 29% tasarruf sağlanacaktır. Bu da haftada 4 defa çamaşır makinesi kullanan bir ailede haftalık 1,5kWh ve aylık 6,5kWh elektrik tasarrufu sağlayacaktır. Tabi, 90 C derece yerine 40 C derece kullanımı bu tasarruf miktarını çok daha fazla arttıracaktır.

Sonuç olarak söylemek istediğim çamaşır ve bulaşık makinelerinde “Eko” programlarının yıkama süresi uzun olsa da bu programlara sabır gösterilerek elektrik tüketimi açısından aile ekonomisine katkı sağlamanızdır. Bırakın uzun uzun yıkansın çamaşırlar, bulaşıklar…